جگونه یک مدرسه شاد داشته باشیم ؟

عوامل فردی، عوامل اجتماعی ـ فرهنگی، عوامل کالبدی و سبک مدیریت مشارکتی، در شادابی مدارس مؤثرند و از طرفی، مدیریت آمرانه در مدارس می‌تواند شادابی مدارس را کاهش دهد. همچنین برای افزایش شادی و نشاط در مدارس موارد زیر را پیشنهاد میدهیم:

مشارکت کارکنان مدرسه در اداره امور، آموزش به خانواده‌ها از طریق انجمن اولیا و مربیان، استفاده از روش‌های فعال تدریس، برگزاری جلسات بحث آزاد جهت بیان انتظارات دانش آموزان بدون نگرانی و اضطراب، برنامه‌ریزی برای بهبود وضعیت فیزیکی مدرسه از قبیل استفاده از رنگ‌های ملایم و شاد، نور و تهویه مناسب، توجه به معماری و بازسازی مدارس و ایجاد امکانات تفریحی.

شادی و نشاط  باعث ارتقای انگیزه‌های حضور و تلاش در مدرسه است. عوامل ایجاد مدرسه شاد را میتوان در عناوین زیر خلاصه کرد :

• زیباسازی و بهسازی فضای مدرسه: توسعه فضای سبز، ارتقای بهداشت و خدمات بهداشتی در مدرسه، توجه به ورزش و فضای تحرک و بازی.

• بهبود روابط انسانی و فضای عاطفی مدارس: تغییر نگرش اولیا، مربیان و دانش آموزان از طریق جلب مشارکت آنان در اداره امور مدرسه.

• ایجاد جو سازمانی مطلوب: احترام مدیر به کارکنان، تقویت روحیه کار گروهی و مشارکت، توجه به مشکلات افراد و انتظارات آنان، روابط حسنه افراد با یکدیگر، برگزاری جلسات مشترک با اولیا و مربیان و دانش آموزان، برگزاری جلسات و برنامه‌های غیررسمی با دانش آموزان.

• اصلاح شیوه‌ های مدیریت: مشارکت دانش آموزان و اولیا در اداره امور مدرسه، فعال‌سازی مجامع و تشکل‌های دانش‌آموزی، بهره‌گیری از مدیریت مشارکتی.

• توسعه فعالیت‌ های آموزشی و پرورشی با رویکردهای نوین: اهمیت دادن و توجه به ارزشیابی مستمر، فعالیت‌های فرهنگی و هنری و فعالیت‌های مکمل و فوق‌ برنامه.

• اصلاح و بهبود روش‌های تدریس: کاربست روش‌های نوین و فعال در فرایند یاددهی ـ‌ یادگیری، به‌کارگیری راهکارها و راهبردهای کلاس شاد، توسعه و کاربرد روش‌های تشویق کلامی و غیرکلامی.

• رنگ و پوشش دانش آموزان: توجه به ویژگی و خصوصیات روانی رنگ‌ها، روان‌شناسی رنگ ‌ها در دوره‌های مختلف تحصیلی، توجه به دیدگاه اسلام درباره رنگ‌ها.

راهبردهای زیر برای افزایش شادی و نشاط در مدرسه توصیه میشود: تنوع در اجرای مراسم آغازین، برنامه‌ریزی اوقات فراغت دانش آموزان، مدیریت زنگ تفریح، اجرای برنامه‌های شادی‌بخش، رفع موانع و عوامل بازدارنده شادی.

اکبرزاده و حقیقی (1386) در کتاب خود با عنوان مدیریت شادی در مدرسه»، شادی را امری ذاتی و درونی می‌دانند که بر رفتار و اندیشه انسان تأثیر می‌گذارد. آن‌ها در ادامه، عوامل مؤثر در شادی مدارس را به این ترتیب برمی‌شمرند:

ـ امکانات فیزیکی: ساختمان مدرسه، میزها و نحوه چیدمان آن‌ها، درهای ورودی، فضای سبز موجود، تابلوها، وسعت حیاط و کلاس‌ها و. .

ـ نیروی انسانی: بارزترین و شاخص‌ترین مؤلفه ایجاد شادی در مدرسه است و از طریق تعاملات مختلف، فرایند شادی را تنظیم و هدایت می‌کند.

ـ تعاملات: شامل رابطه مدیر با دانش آموزان، رابطه مدیر با معلمان و سایر کارکنان.

حال بیایم با یاداور شدند موانع شادی در مدرسه اشنا شده و نسبت به در نظر گرفتن انها در اداره مدرسه شاد بپردازیم :

شیوه‌های تدریس غیرخلاق و نامتناسب، برنامه‌های تحصیلی نامناسب، نادیده گرفتن احساسات دانش آموزان، اصطکاک

فرهنگی و اقتصادی مدرسه با جامعه، استفاده نکردن از اصطلاحات مثبت و شادی‌آفرین، برچسب زدن عجولانه به دانش آموزان،

سیستم ارزشیابی نمره‌محور، امر و نهی بیش از حد اولیای مدرسه، قوانین تحمیلی، سخنرانی‌های طولانی و انتزاعی، باور

عموم جامعه به ارزش تحصیل و انتظارات نامعقول والدین، فقر اقتصادی خانواده‌ها، شلوغی کلاس‌ها و ایجاد اشکال در تعامل

احساسی معلم و دانش‌آموز و مدیر، اضطراب و ترس از امتحان، عوامل روانی و شخصیتی چون کم‌رویی، پرخاشگری و عدم

اعتمادبه‌نفس، توجه بیش از حد کارکنان مدرسه به ضوابط اداری، منابع مالی محدود و برطرف نشدن نیازهای آموزشی و

پرورشی دانش آموزان، ساختمان‌های مستهلک و قدیمی مدارس، تغذیه نامناسب دانش آموزان.